هاوەڵاتیەكی مریوانی لە لایەن وەڵاتی سوئیدەوە ئەگەری دیپۆرتكردنەوەی لەسەرە
هاوەڵاتیەكی خەڵكی شاری مەریوانی كوردستانی ئێران و ئەندامی سازمانی خەبات ی كورستانی ئێران لە پاش زیاتر لە 10 ساڵ مانەوە لە وە
ڵاتی سوئید ئەگەری دیپۆرت كردنەوەی بە هێز بووە. عەتا كەریمی چالاكی سیاسی ماوەی زیاتر لە 10 ساڵە لە وەلاتی سوئید نیشتەجێیە و لە چاوەروانی قبووڵی ئەو وەڵاتەیە، بەڵام لەگەڵ ئەوەی كە رەد كراوەتەوە ئەگەری دیپۆرت كردنەوەی بۆ وەلاتی ئێرانیشی لەسەر بە هێز بووە. عەتا كەریمی لە لێدوانێك بۆ خەباتمێدیا باس لەوە دەكات كە هۆكاری رەدكردنەوەی ناروونە و تا ئێستا لە لایەن ئیدارەی كۆچبەرانی سوئید بە بیانووی جۆراوجۆر هەوڵی شێواندنی كەیسەكەی دراوە كە كەیسێكی سیاسیە. عەتا كەریمی چالاكێكی ناوخۆی سەر بەسازمانی خەبات ی كوردستان بووە و چەندین جار لە لایەن ئیدارەی ئیتلاعاتی شاری مەریوانەوە دەستبەسەر كراوە و تووشی شكەنجەی زۆر قورس بۆتەوە كە ئاسەوارەكانی لەسەر جەستەی هەروا ماون. عەتا كەریمی داوا لە تێكرای هەڵسووراوانی سیاسی و ناوەندەكانی پارێزەری مافی مرۆڤ و مافی پەنابەر دەكات بە هۆی سیاسی بوونیەوە رێگە لە دیپۆرتكردنەوەی بۆ وەلاتی ئێران بگرن.
تەقینەوەی مین لە كوردستانی ئێران هەشت كوژراو و ٣٢ برینداری لێكەوتووەتەوە
ساڵی ڕابردوودا لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران، تەقینەوەی مین و گولـلەهاوەنی پاشماوەی، جەنگی نێوان ئێران و عێراق بووەتە هۆی كوژرانی ١٥ كەس و برینداربوونی ٥٢ كەسی دیكە. بەپێی هەواڵێكی ماڵپەڕی مین و ژیان، ٦٧ كەس بەهۆی تەقینەوەی مین، گولـلە هاوەن و نارنجۆكەوە كوژراوان و برینداربوون. بەپێی سەرچاوەكە ئەو ١٥ كەسە، كە بەهۆی تەقینەوەی مین و پاشماوەی تەقەمە
نیی جەنگی نێوان ئێران و عیراق لە ساڵی ڕابردوودا كوژراون، ١٢ كەسیان هاووڵاتیی ئاسایین، ٢ كەسیان سەرباز و كەسێكیشان ئەندامی تیمەكانی هەڵگرتنەوەی مین بوون. هەروەها ئاماژە بەوەشكراوە لە كۆی ئەو ٥٢ كەسەی، كە بەهۆی تەقینەوەی مین و پاشماوەكانی تەقەمەنیی جەنگەوە بریندار بوون، ٣٣ كەسیان هاووڵاتیی ئاسایین، شەش كەسیان لە هێزە سەربازی و ئەمنییەكان و ١٣ كەسیشیان ئەندامی تیمەكانی هەڵگرتنەوەی مین بوون. بەپێی ئاماری ساڵی ڕابردوو، ٢٩ تەقینەوەی مین و گولـلە هاوەن لە ناوچە سنوورییەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان ڕوویداوە. بەو هۆیەوە هەشت كەس كوژراون و ٣٢ كەسیش بریندار بوون. زۆربەشیان كاسبكاری سەر سنوور و شوان بوون. بەپێی ئامارەكانی ماڵپەڕەكە، لە پێنج ساڵی ڕابردوودا بەهۆی تەقینەوەی مین و تەقەمەنیی پاشماوەی جەنگی نێوان ئێران و عیراق، لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران ١١١ كەس كوژراون. هەروەها ١٩٢ كەسیش بریندار بوون. بەپێی لێدوانی حسێن دێهقان وەزیری بەرگریی ئێران، بە هۆی جەنگی نێوان ئێران و عیراقەوە، ١٦ ملیۆن و ٨٠٠ هەزار دۆنم لەناوچە سنوورییەكانی ئێران و عێراق مینڕێژكرابوون. لە ئێستاشدا ١١٢ هەزار دۆنم زەوی لە ناو خاكی ئێران و لە ناوچە سنوورییەكانی ئێران لەگەڵ عێراق لە مین پاك نەكراونەتەوە. جەنگی ئێران و عێراق بووەتە هۆی كوژرانی زیاتر لە یەك ملیۆن كەس لە هەر دوو لایەنی ئەو جەنگە. بێسەروشوێن بوونی زیاتر لە ٦٠ هەزار كەسی تر. تێچوونی ئەو جەنگە بۆ هەر دوو حكومەتی عێراق و ئێران، زیاتر لە ٦٢٧ ملیار دۆلاری ئەمریكی بووە.
ژنە چالاكێكی كورد لە زیندانی سنە، دەستێكی شكا
چالاكێكی داكۆكیكاری مافی ژنان لە كوردستان، لە كاتی راگواستن بۆ زیندان و لە ئەنجامی كەوتن بە زەویدا دەستێكی شكا. بەپێی راپۆرتی هەواڵدەریی ك
وردپا، رۆژی رابردوو مەنیژە سادقی لە كاتێكدا كە بە مەبەستی تێپەڕ كردنی ماوەی حوكمەكەی رەوانەی زیندانی شاری سنە كرابوو، دەستێكی شكاو بەو هۆیەوە گوازرایەوە بۆ نەخۆشخانە. ئەو ژنە چالاكە كوردە كەلە نەخۆشخانەی شاری سنە خرابوویەوە ژێر چاوەدێریی پزیشكییەوە، كاتژمێر ٧ی سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ چوارشەممە رەوانەی زیندانی سنە كرابوویەوە.بە گووتەی كەسوكاری مەنیژە سادقی، ناوبراو نەخۆشیی فشاری خوینی هەیە و بەدەوام سەریشی لە گێژەوە دێت.ئەو ژنە چالاكە، شەوی رابردوو لە نەخۆشخانەی شاری سنە، نەشتەرگەریی ئێسكی دەستی بۆ كراوە. مەنیژە سادقی لە كاتێكدا كە بە مەبەستی تێپەڕ كردنی ماوەی حوكمەكەی رەوانەی زیندانی شاری سنە كرابوو، دەستێكی شكا. هەتا كاتی بڵاوبوونەوەی ئەم هەواڵە، هۆكاری كەوتنە سەر زەویی ناوبراو روون نەبۆتەوە، بەڵام دەگوترێ هێزە ئینتزامییەكان هۆكاری سەرەكیی دەست شكانی ناوبراو بوون.مەنیژە سادقی، كە لە بواری منداڵانیشدا چالاكە، رۆژی چوارشەممە رێكەوتی ٥ی سەرماوەزی ساڵی رابردوو لەلایەن هێزە لیباس شەخسییەكانەوە دەستبەسەر كراو پاش ٥ رۆژ دەستبەسەری، بە دانانی ٤٠ ملوێن تمەن بارمتە، بەشێوەی كاتی لە زیندان ئازاد كرا.ناوبراو ساڵی ٨٩ش لە كاتێكدا كە بۆ ئاگادار بوون لە حوكمی دادگای پێداچوونەوە سەردانی دادگەی ئینقلابی سنەی كردبوو، لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەستبەسەر كرابوو.
مامۆستایەكی ئایینی لە شنۆ، بەهۆی دژایەتی داعش بانگهێشی ئیتلاعات كرا
مامۆستایەكی ئایینیی كوردی خەڵكی شاری شنۆ، بەهۆی دژایەتی كردنی رێكخراوی داعش، بانگهێشتی ئیدارەی ئیتلاعاتی ئەو شارە كرا.بەپێی راپۆرتی هەواڵدەریی كوردپا، رۆژی شەممە رێكەوتی ٧ی خاكەلێوە، مامۆستایەكی ئایینیی كوردی خەڵكی شاری شنۆ، بەهۆ
ی گوتاربێژی لە رۆژی هەینیدا بە دژی داعش، لەلایەن ئیتلاعاتی ئەو شارەوە بانگهێشت و لێپرسینەوەی لەگەڵدا كرا.ئەو مامۆستایەی پێشنوێژی یەكێك لە گەرەكەكانی شاری شنۆ بووە كە بەهۆی وشیار كردنەوەی خەڵك لە مەترسییەكانی رێكخراوی داعش، بانگهێشتی ئیدارەی ئیتلاعاتی شنۆ كراوە.بانگهێشت و لێپرسینەوە لەگەڵ ئەو مامۆستا كوردە لە كاتێكدایە، كە لەماوەی رابردوودا كەسانێكی خەڵكی سیستان و بەلووچستان و ئەفغانستان لەژێر ناوی جەماعەتی تەبلیغدا بە ئاشكرا لە مزگەوتەكانی شاری شنۆدا وێرای قسە كردن بۆ خەڵك، بە ئاشكرا لایەنگرییان لە داعش كردووە.ئەو مامۆستا ئایینییە كوردەی خەڵكی شاری شنۆ، لەلایەن ئیتلاعاتەوە پێی راگەیاندراوە لە ئەگەری دژایەتی كردنی دووبارەی داعش لە مزگەوتەكاندا، بەرەوڕووی حوكمی زیندانی كران دەبێتەوە.
ئیران لە ئامادەكاریدایە بۆ پەلاماردانی پەنابەرانی ئێرانی لە كامپی لیبرتی
كۆمیتەی كوردی
بۆ بەرگریكردن لە «دانیشتووانی ئەشڕەف لە لیبرتی» لە راگەێندراوێكدا دەڵێ: بە پێی زانیاریی باوەڕپێكراو، دوای ئەوەی لە ئاستی نێودەوڵەتیدا شكستی زیاتر بەرۆكی بە حكومەتی ئێرانی گرتووە بە تایبەت لە یەمەن و عێراق و سوریا و لوبنان، دەسەڵاتدارانی ئێرانی هێزی (قودس)یان راسپاردووە جارێكیتر دانیشتووانی ئەشڕەف كە ئێستا لە كامپی لیبرتی لە بەغدا نیشتەجێن مووشەكباران بكەن. بە مەبەستی رێخۆشكردن بۆ ئەم پەلاماردانە، هیزی قودس هەندیك لە میدیاكانی خۆی راسپاردووە زانیاری و هەواڵی ساختە بڵاو بكەنەوە دژ بە رێكخراوی موجاهیدین و هەندیك لە رۆژنامەنووسانی هاوتەریبی حكومەتی ئیرانێش راسپێردراون بۆ هەمان مەبەست كار بكەن لە میدیاكانداو پروپاگەندا و تۆمەتی بێ بنەما بخەنە پاڵ ئەو رێكخراوە بو ئەوەی وەك پاساوێك بە كار بهێنرێت بۆ پەلاماردانە
كەیان.هاوكاتلە رۆژی 16ی ئازارەوە یەكیك لە دانیشتووانی ئەشڕەف لە لیبرتی بە ناوی (سەفەر زاكری) لە نزیك كامپی لیبرتی بە بارمتەگیراوە بە بیانووی رووداوی هاتوچۆ. لە كاتێكدا پۆلیس و شایەتحاڵانی رووداوەكە، شۆفێری ئۆتۆمبێلی هاموی هێزی (سوات)ی عێراقی بە تاوانبار دەزانن كە خۆی بە تانكەری دانیشتوواندا داوە. لەو پێوەندییەدا دادوەری لیكۆڵەر (ناسر موسەوی) بە پێچەوانەی یاسا و ریككەوتننامە جیهانییەكان و داواكاریی زۆرێك رێكخراوەی جیهانی و كۆمیساریای باڵای پەنابەران (UNHCR)و ناڕەزایەتی پارێزەران و راوێژكاران، ئەم فایلەی رادەستی باڵیۆزخانەی ئێران كردووە و كێشەكەی بە سیاسی كردووە!شیاوی ئاماژەیە كە لە سەروبەندی دەستپێكی بیست و هەشتەمین زنجیرە كۆبوونەوەكانی ئەنجوومەنی مافەكانی مرۆڤی سەر بە رێكخراوی یەكگرتووەكان لە ژنێڤ لە رۆژی دووشەممە 2ی ئازاری 2015 نامەی ریپۆرتەرانی تایبەتی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان كە یەكەم راپۆرتی فەرمی و كۆكراوەی ریپۆرتەرانی نەتەوە یەكگرتووەكانە دەربارەی 6 جار پەلاماردان بۆ سەر هەر دوو كامپی ئەشڕەف و لیبرتی و رەوشی ئێستای دانیشتووان ئاڕاستەی كۆبوونەوەكان كرا. ئەو راپۆرتە كە لە 162 لاپەڕەدا ئامادە كراوە و تێیدا داوا كراوە لیكۆڵینەوەیەكی بێلایەنانە ئەنجام بدرێت و بەرپرسانی ئەو كوشتارانە سزا بدرێن كە لە ماوەی ساڵانی 2009 تا 2014 لە كامپی ئەشرەف و لیبرتی ئەنجام دراون. لەو راپۆرتانەدا هاتووە كە هیچ زانیارییەك لەبەر دەست دا نیە دەربارەی لێكۆڵینەوە لەسەر هێرشكردنەكەی 1ی سیپتامبەری 2013 بۆ سەر كامپی ئەشڕەف و هیچكەس لە تاوانكارانی دەستگیر نەكراون و سزا نەدراون.
كۆنگرەی ئەمریكا دەبێ تەحریمەكانی رژیمی ئێران بە خێرایی جێبەجێ بكات
سەناتۆر ت
ام كاتێن ووتی: كۆنگرە دەبێ سەبارەت بە تەحریمەكان دژی رژیمی ئێران بە خێرایی كار بكات. ناوبراو كە قسەكانی لە سایتی هیل سایتی كۆنگرەی ئەمریكا بڵاوكراوەتەوە زیادی كرد: ئەمریكا نابێ لە هەڵوێستی لاوازییەوە لەگەڵ رژیمی ئێران هەلس و كەوت بكات. كۆنگرەی تا 30 ژووئەن راناوەستێ.
ووتوێژە ئەتۆمیەكان لەگەڵ رژیمی ئێران بۆ دوای كاتی دیاریی كراو دواخرا
ئاسۆشێتدپرێس راپۆرتی دا: ئەمریگا دەڵێ: ووتووێژە ئەتۆمیەكانی نێوان رژیمی ئێران و 6 هێزی جیهانی بۆ دوای كاتی دیاری كراو لە رۆژی سێ شەممە شەو كێشراوە تا گەڵاڵەی گشتی رێكەوتننامە لە رۆژی چوارشەممە ئامادە بكرێ. ماری هارف ووتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا ووتی: هێشتا چەندین بابەتی دژوار بۆ چارەسەر ماون. جان كێری وەزیری دەرەوەی ئەمریكا كە دەیهەویست رۆژی سێ شەممە ووتووێژەكان بە جێ بێڵێ تا رۆژی چوارشەممە 12ی خاكەلێوە لە ووتووێژەكان دەمێنێتەوە. دیپلۆماتەكان ووتوویانە وەزیری دەرەوەی چین ووتووێژەكانی بەمەبەستی گەرانەوە بۆ پەكین بە جێ هێشتووە. ئەو ووتووێژانە لە لایەن جێگرەكەی نوێنەرایەتی دەكرێ. لە كۆتایی كۆبوونەوەكانی رۆژی ٢٨ی ئازار بەرپرسانی باڵای ئێرانی رایانگەیاندووە، كە ئەگەری زۆری هەیە
تا دوایین وادە بە رێككەوتن بگەن، چونكە تائێستا ٢ بۆ ٣ لاپەڕەی ئەو رێككەتننامەیە كە باس لە راگرتنی پیتاندنی یۆرانیۆم دەكات بۆ ماوەی ١٢ ساڵ لەلایەن ئێرانەوە لەسەری رێككەوتوون و ئەگەرێكی زۆر هەیە بەر لە ٣١ی مانگ رێكبكەون، بەڵام ژمارەیەك لە دیپلۆماتە رۆژئاواییەكان دەڵێن تا ئێستا دوو لەسەر سێی رێككەوتنەكە ماوە كە باسی لێوە بكرێت.ئامانجی سەرەكی لەم دانوستاندنانە كە بۆ ماوەی ١٨ مانگە بەردەوامە وەستاندنی ئێرانە لە پیتاندنی یۆرانیۆم و سنوورداركردنەوەی توانای پیتاندنەكە، لابردنی بەشێك لە سزاكانی سەر ئێران، دوورخستنەوەی ئەگەری شەڕ لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، واژۆكردنی رێككەوتن و دیاریكردنی وادەیەك بۆ بەسەرچوونی كاتی رێككەوتنەكە كە ئەگەری هەیە بۆ زیاتر لە ١٠ ساڵ بێت و دوای ئەو دە ساڵەش دەبێت چاودێرانی نەتەوەیەكگرتووەكان بەردەوام چاودێری بكەن .
چاوپێكەوتنی نێوان ئەمریكا و عەرەبستانی سەعوودی
بە پێی تەلەویزیۆن
ی ئەلعەرەبیە محەممەد بێن نایف جێنشینی عەرەبستانی سەعوودی لەگەڵ جان بینر سەرۆكی مەجلیسی نوێنەرانی ئەمریكا چاوپێكەوتنی كرد. لەو چاوپێكەوتنە كە فەرماندە ئەمنیەتی و ئیتلاعاتیەمان تێیدا ئامادە بوون هاوكاری نێوان عەرەبستان و ئەمریكا كەوتە بەر باس. وەزیری دیفاعی عەرەبستانیش لەگەڵ جان بینر چاوپێكەوتنی كرد. هاوكاریی دوو لایەنەی لە چوارچێوەی عەملیاتی گەردەلولی بە برشت لە یەمەن ئاڵوگۆر بیرورای لەسەر كرا.
ئاماری كوژراوانی داعش لە مانگی ئاداردا
لە مانگی رابردوودا لە تەواوی بەرەكانی شەڕو لە ناو سەنتەری شاری موسڵ 766 چەكداری رێكخراوی تیرۆریستی داعش كوژراون و لە ئەنجامی بۆردومانی فڕۆكە جەنگیەكانی هاوپەیمانانیش بۆ سەر بارەگاكانیان 14 هەمەریان تێك شكێندراون .سەعید مەموزینی، بەرپرسی راگەیاندنی لقی 14ی پارتی لە موسڵ بە خەندانی راگەیاند: "لە مانگی رابردوودا ٧٦٦ چەكداری رێكخراوی تیرۆریستی داعش لە بەرەكانی شەڕو دەورووبەری شاری موسڵ بە ھۆی بۆردومانی فڕۆكە جەنگیەكانی ھاوپەیمانان و ھێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان كوژراون".وتیشی: "چەكدارانی رێكخراوی تیرۆریستی داعش لە مانگی ئاداردا ١١٠ھاوڵاتی مەدەنی كە لە ناویاندا ٦٩ ژنبوون
كوشتووە".ئەوشی خستەڕوو: "لە ئەنجامی بۆردومانی فڕۆكە جەنگییەكانی هاوپەیمانان بۆ سەر بارەگاو مۆڵگەكانیان لە ناوچە جیاجیاكانی سەر بە شاری موسڵ جگە لە دەیان ئۆتۆمبێلی سەربازی ١٤ ھەمەریان تێكشكێندراون".مەموزینی ئاماژەی بەوەشكرد: "لە لایەكیترەوە لە سەرجەم بەرەكانی شەڕو ئەو شوێنانەی كە لەلایەن فڕۆكە جەنگیەكانی ھاوپەیمانانەوە بۆردوومان كراون لە مانگی ئاداردا ٩٩١ برینداریان هەبووە".راشیگەیاند: "جگە لە وێرانكردنی شوێنەوارە مێژووییەكانی شاری موسڵ، چەكدارانی رێكخراوی تیرۆریستی داعش ٢٥٣ ماڵی ھاوڵاتیانیان لە موسڵ و دەورووبەری تەقاندۆتەوە". هەروەها شارەزایانی نەتەوەیەكگرتوەكان، كە چاودێری سزا سەپێنراوەكانی سەر بە رێكخراوی قاعیدە دەكەن لەراپۆرتێكیاندا بڵاویان كردوەتەوە، زیاتر لە 25هەزار چەكداری بیانی كە خەڵكی نزیكەی 100 وڵاتی جیهانن لەنێو ریزەكانی داعش و قاعیدەدان و هەریەك لەعیراق و سوریاش بوونەتە فێرگەیەكی باڵای نێودەوڵەتی بۆ توندڕەوو تیرۆریستان.
تەنها بۆ دابینكردنی خۆراك؛ ئاوارەكانی سوریا پێویستیان بە (121) ملیۆن دۆلارە
رێكخراوی فاوی سەر بە نەتەوە یەكگرتوەكان داوای هاوكاریی مرۆیی بەپەلە بۆ نزیكەی (10) ملیۆن هاوڵاتی سوری دەكات و رایدەگەیەنێت: شەڕی ناوخ
ۆیی هۆكاری سەرەكییە بۆ كەمبونەوەی رێژەی خۆراك لەو وڵاتەدا.عەبدولسەلام ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتی لە رێكخراوی فاو رایگەیاند: قەیرانی سوریا كە زیاتر لە پێنج ساڵە بەردەوامه، هۆكاری سەرەكییە بۆ كەمبونەوەی رێژەی خۆراك لەو وڵاتەدا لە ئێستادا نۆ ملیۆن و (800) هەزار هاوڵاتی سوری بەدەست كەمیی خۆراكەوە دەناڵێنن.ئەو بەرپرسەی نەتەوە یەكگرتوەكان داوای لە وڵاتانی جیهان كرد هاوكاریی مرۆیی بەپەلە بۆ هاوڵاتیانی ناوخۆی سوریا و ئاوارەكانی ئەو وڵاتە لە دەرەوە دابین بكەن و تێچوی ئەو كارەشی بە (121) ملیۆن دۆلار خەمڵاندوە.ئەوە لەكاتێكدایە دوێنێ سێشەممە، لە وڵاتی كوەیت كۆنگرەی سێیەمی وڵاتانی كۆمەكبەخشی تایبەت بە تێپەڕاندن و كەمكردنەوەی قەیرانی مرۆیی و دارایی زیاتر لە (١٨) ملیۆن هاوڵاتی گەلی سوریا، بە بەشداری (٧٨) وڵات و (٤٠) رێكخراوی كۆمەكبەخش لە وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا و ئەمەریكا و وڵاتانی عەرەبی بەڕێوەچو، تیایدا هەریەكە لە نێردەی وڵاتانی بەشداربو جگە لە خستنەڕوی رێگاچارەكانی تێپەڕاندنی ئەو قەیرانە ئاماژەیان بە بڕی هاوكارییەكانی خۆیان بۆ گەلی سوریا خستەڕو، پێشبینیش دەكرێت بڕی هاوكارییە داراییەكان بۆ گەلی ئەو وڵاتە بگاتە هەشت ملیار دۆلاری ئەمەریكی.